چکیده یکی از دوره ها ی درخشان تاریخ اسلام عصر هارون رشید و مأمون است. در این عصر جدا از تحولات سیاسی و اجتماعی شاهد شکوفایی علمی نیز هستیم. عصر هارون رشید و مأمون به دو دلیل از اعصار قبلی متمایز می شود: از یک طرف به دلیل علاقه ای که این دو خلیفه به علم ودانش داشتند، از دانشمندان مختلف زمان خود برای شرکت در فعالیت های علمی دعوت به عمل آوردند؛ از طرف دیگر در عصر این دو خلیفه شاهد فعالیت های گستر...

    ادبیّات پایداریفلسطین، درخت تناوری است که در دامان فرهنگی انقلاب فلسطین، علیه ظلم اسرائیل روییده‌است. این شاخة ادبی بر پایة ستیز با بیدادگران و ترسیم چهرة آنان و به‌منظور دفاع از هویّت فلسطینی در مقابل تاخت و تاز بیگانگان ظهور کرده‌است.    مقاله حاضر که به صورت توصیفی- تحلیلی نگاشته شده‌است، تلاش می‌کند با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای و با تحلیل شواهد درون‌متنی، درون‌مایه‌های مقاومت را در ش...

حافظ ابراهیم، هارون هاشم رشید، قیصر امین­پور و یوسفعلی میرشکاک از تراز شاعران ارزشمندِ ادبیّات فارسی و عربی به شمار می­روند. ­هر چهار شاعر، گرایش قوی به ادبیّات ملّی داشته و مضامین ­و رموز مشترکی را در بین دو زبان خلق کرده­اند که درخور توجّه است. حافظ ابراهیم در قصیدة «مظاهرة النّساء» به هوشیاری زنان مصری و تظاهرات آنان برضدّ استعمار، هارون هاشم رشید در شعر «الأمّ الخالدة» به نقش­آفرینی زنان فلسطینی و ...

ادبیات مقاومت یکی از شاخه های ادبیات متعهد است که از سوی مردم و سرآمدان فکری جامعه در مقابل آنچه زندگی مادی و معنوی آن ها را به مخاطره می اندازد، به وجود می آید. با توجه به شمول تعهد ادبی میان شاعران و ادباء در قبال تجاوزات روا داشته بر ملت ها، پایداری یکی از مهم ترین درون مایه-های ادبیات است. یکی از اصلی ترین مسائل مطرح شده در ادبیات پایداری عربی، مسأله فلسطین و ترسیم ابعاد گوناگون مقاومت فلسط...

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش و جایگاه زنان فلسطینی در شعر هارون هاشم رشید انجام شده  است. در این تحقیق تلاش شده است با توجه به نقش مهم و اساسی زنان در صحنه‌ی مبارزه، به بررسی مهم­ترین جلوه­های پایداری و مقاومت زنان در دیوان «وردة علی جبین القدس» پرداخته شود. هارون هاشم  شاعر فلسطینی است که به حضور زنان و استقامت آنان در راه مقاومت توجه خاصی نشان داده است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی اس...

تکنیکِ تکرار در شعر یکی از تکنیک‌های بسیار مهم در مباحث سبک‌شناسی به شمار می‌رود که شاعران از دیرباز به اهمیت آن در آفرینش اثر هنری و میزان تأثیر آن بر خواننده آگاه هستند. بی تردید تکنیک تکرار با نویسنده متن ارتباط نزدیکی دارد؛ نویسنده از رهگذر این تکنیک تلاش می‌کند ایده‌ها و احساسات خود را برای خواننده مجسم کند. هر تکراری بر اساس ماهیت متن، دلالت‌های روانی و عاطفی متفاوتی را در بر می‌گیرد. تکرا...

تکنیکِ تکرار در شعر یکی از تکنیک‌های بسیار مهم در مباحث سبک‌شناسی به شمار می‌رود که شاعران از دیرباز به اهمیت آن در آفرینش اثر هنری و میزان تأثیر آن بر خواننده آگاه هستند. بی تردید تکنیک تکرار با نویسنده متن ارتباط نزدیکی دارد؛ نویسنده از رهگذر این تکنیک تلاش می‌کند ایده‌ها و احساسات خود را برای خواننده مجسم کند. هر تکراری بر اساس ماهیت متن، دلالت‌های روانی و عاطفی متفاوتی را در بر می‌گیرد. تکرا...

در دوران خلافت هارون الرشید (193-170ق)، قیام ها و شورش های گوناگونی روی داد و تشکیل حکومت هایی مستقل، قسمت هایی از قلمرو خلافت عباسی را از پیکرۀ آن جدا کرد. در این میان، قیام های پی در پی خوارج در نواحی مختلف قلمرو هارون را می توان در زمرۀ چشمگیرترین رویدادهای زمان او به شمار آورد. پرسش مطرح در مقالۀ حاضر، این است که چه عللی در وقوع جنبش های مسلحانۀ مکرر خوارج در عهد هارون تأثیر داشته است؟ در پ...

فصلنامه علمی- پژوهشی تاریخ اسلام و ایران دانشگاه الزهرا(س) سال بیست و دوم، دوره جدید، شماره 7، پیاپی 87، پاییز 1391 ریشه های بحران در روابط امین و مأمون علی ناظمیان فرد در پی مرگ هارون الرشید در سال 193 هجری، خلافت عباسی به ورطه یک بحران سیاسی فرو غلطید و قلمرو آن با محوریت بغداد و مرو دو پاره شد.بیشتر تاریخ نگاران سده های آغازین اسلامی بر این باورند که تیرگی روابط میان امین و مأمون از...